Oproject

Dokumentacja UTB wymagana do zarejestrowania i eksploatacji urządzenia.

Dokumentacja UTB – jej zakres i forma oraz ustalenie osób odpowiedzialnych za jej przygotowanie – są jednym z głównych problemów z jakim zgłaszają się do nas Klienci. Chcę przybliżyć Państwu informacje na ten temat. Dlatego jeśli chcą Państwo dowiedzieć się jakie dokumenty są niezbędne w procesie rejestracji i być może podczas eksploatacji suwnic, żurawi, wciągników i wciągarek to właściwy artykuł.

Dokumentacja UTB – przepisy odniesienia i dobra praktyka.

Zakres wymaganej dokumentacji określa w rozdziale drugim Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30.10.2018r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego  w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego.

Funkcję komentarza dla rozporządzenia przybliżającego praktyczne aspekty eksploatacji urządzeń pełnią  Wytyczne UDT dotyczące eksploatacji urządzeń transportu bliskiego, wydanie 2, czerwiec 2019.

Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE podaje zakres treści jakie powinny być zawarte w instrukcjach obsługi maszyn.

Konsolidując wymienione dokumenty można uzyskać pełen obraz wymaganej dokumentacji dla wszystkich rodzajów UTB.

Dokumentacja UTB w odniesieniu do form dozoru technicznego

Niezależnie od formy dozoru technicznego, każde UTB powinno posiadać kompletną dokumentację, o której mowa poniżej. Dozór uproszczony, któremu podlega część urządzeń, nie zwalnia eksploatującego z przestrzegania prawa.

Formy dozoru technicznego – dozór uproszczony

Dozór uproszczony charakteryzują: brak badania odbiorczego UDT urządzenia, brak badań okresowych, brak badań doraźnych eksploatacyjnych, lecz obowiązkowe są badania doraźne poawaryjne i powypadkowe.

Obecnie dozór uproszczony obowiązuje wyłącznie dla następujących urządzeń ogólnego przeznaczenia:

  • wszystkich UTB o udźwigu do 250kg, które nie transportują osób oraz
  • dla wciągników i wciągarek oraz żurawi o udźwigu do 2t i wszystkich napędach ręcznych
  • dla wciągników i wciągarek oraz żurawi o udźwigu do 1t o jednofazowym napędzie elektrycznym mechanizmów
  • dźwigników o udźwigu do 2t, lecz co istotne nie służących do podnoszenia całych pojazdów i nie uwzględniających podczas eksploatacji wchodzenia osób na element przenoszący obciążenie lub przebywania ich pod obciążeniem.

Fory dozoru technicznego – dozór ograniczony i pełny

W pozostałych przypadkach urządzenia podlegają dozorowi ograniczonemu lub pełnemu (badanie odbiorcze urządzenia, badania okresowe lub doraźne kontrolne, badania doraźne eksploatacyjne, poawaryjne i powypadkowe).

Wymagana dokumentacja dla rejestracji UTB  – suwnice, wciągniki, wciągarki, żurawie warsztatowe.

Poniższe wymagania są wyciągiem z wymienionych na wstępie źródeł. Opis został przygotowany także w oparciu o wieloletnią praktykę zawodową. W rezultacie przygotowana w zgodzie z nim dokumentacja bardzo rzadko wymaga uzupełnień.

Zgłaszając urządzenie do organu właściwej jednostki dozoru technicznego należy przedłożyć dwa komplety dokumentacji, o składowych:

  1. Dokument identyfikujący urządzenie zawierający minimum:
  • Nazwę i adres wytwórcy.
  • Nazwa urządzenia.
  • Typ urządzenia.
  • Numer fabryczny.
  • Rok produkcji.

Te same informacje powinny znajdować się na tabliczce znamionowej urządzenia umożliwiając jednoznaczną identyfikację. Jeśli urządzenie nie jest identyfikowalne, oznakowane – nie może pracować. Tabliczka znamionowa urządzenia nie jest jedynym elementem oznakowania UTB. W związku z tym zapraszam do kontaktu z Oproject.

2. Ogólny opis UTB. W tym:

  • udźwig urządzenia, udźwigi cząstkowe gdy są uzależnione od konfiguracji urządzenia jak w przypadku żurawi o zmiennym wysięgu,
  • wysokość podnoszenia,
  • prędkości ruchów roboczych mechanizmów,
  • rodzaj napędu,
  • miejsce i rodzaj sterowania zasadniczego,
  • wielkość całkowitej masy UTB,
  • informacje o parametrach pracy,
  • informacje o ogranicznikach ruchów roboczych i o momentach ich zadziałania,
  • szczegółowe dane o urządzeniach chwytających – hak, chwytnik,
  • dane techniczne cięgien nośnych – lina, łańcuch – z określeniem rzeczywistych współczynników bezpieczeństwa,
  • wyszczególnienie urządzeń sygnalizacyjnych,
  • identyfikacja ograniczników obciążenia z informacją o sposobie ich działania,
  • wyszczególnienie urządzeń zabezpieczających z podaniem parametrów ich zadziałania i prawidłowej pracy,
  • informacje dotyczące zabezpieczenia pola pracy urządzenia,
  • wytyczne dotyczące posadowienia urządzenia lub wykonania toru jezdnego.

3. Rysunek zestawieniowy – z naniesionymi podstawowymi parametrami urządzenia i oznakowaniem poszczególnych elementów i zespołów składające się na urządzenie.

4. Instrukcja eksploatacji w języku polskim, której zakres treści przybliżają wytyczne UDT. Dodatkowo należy pamiętać o instrukcji stanowiskowej, instrukcji osprzętu do podnoszenia, instrukcji podzespołów itp.

5. Schematy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne – zgodne ze stanem faktycznym, w języku polskim umożliwiające analizę spełnienia warunków bezpieczeństwa, powinny zawierać opisy dotyczące nastaw elementów (np. przekaźniki czasowe).

6. Schematy układów cięgnowych w mechanizmach napędowych – na przykład dla suwnic chwytakowych, żurawi z mechanizmem wodzenia.

7. Szczegółowe warunki eksploatacji urządzenia oraz środki techniczne i organizacyjne celem minimalizacji ryzyka w przypadku gdy:

  • Zamierzamy podnosić, przenosić osoby z wykorzystaniem UTB zaprojektowanego do przenoszenia materiałów.
  • Przenoszenie ładunku będzie się odbywało przy jednoczesnym udziale dwóch lub więcej urządzeń, tzw. tandem.
  • Urządzenie będzie eksploatowane w warunkach kolizyjnych (kolizja z obiektami stałymi, innymi UTB, maszynami i urządzeniami, drogami publicznymi i inne).
  • Obsługujący urządzenie nie będzie miał możliwości obserwacji całej drogi jaką pokonuje ładunek.
  • Urządzenie będzie eksploatowane w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych.

Jednocześnie należy nadmienić, że te szczegółowe warunki są zawsze przedmiotem opiniowania i uzgodnienia z właściwą jednostką Dozoru Technicznego.

Dokumentacja UTB zamontowanego w strefie zagrożonej wybuchem

Potwierdzenie prawidłowości zainstalowania urządzenia w strefie zagrożonej wybuchem – przedstawione przez instalującego, spełniające wymagania dyrektywy ATEX. Ponad to:

  • Urządzenie musi posiadać stosowną deklarację zgodności potwierdzającą spełnienie wymagań dyrektywy ATEX przez urządzenie.
  • Instrukcja obsługi urządzenia musi zawierać wytyczne montażu urządzenia w strefie zagrożenia wybuchem.

Dokumentacja uzupełniająca dla każdego urządzenia montowanego na stałe w miejscu pracy

  • Szkic sytuacyjny zamontowanego urządzenia (lokalizacja urządzenia w terenie, rzeczywiste odległości od otoczenia – ścian, stropu, elementów wyposażenia; przejścia, dojścia, elementy osłonowe oraz usytuowanie linii zasilającej urządzenia, itp.)
  • Schematy zasilania urządzenia (zazwyczaj prosty schemat jednokreskowy uwidaczniający: osprzęt, wielkość i rodzaj zabezpieczeń, rodzaj i typ przewodów zasilających)
  • Poświadczenie prawidłowości montażu i przeprowadzonych prób – przedstawione przez instalującego, poświadczające wykonanie montażu zgodnie z wytycznymi wytwórcy, oraz wykonanie prób bez obciążenia i z obciążeniem wymaganych instrukcją montażu urządzenia.
  • Protokoły pomiarów elektrycznych:
    • Rezystancji izolacji obwodów eklektycznych,
    • Rezystancji uziemień roboczych i odgromowych, ochrony przeciwporażeniowej instalacji UTB.
  • Poświadczenie prawidłowości wykonania części konstrukcyjno-budowlanej obiektu związanej z urządzeniem np. szyb dźwigu, fundament, tor jezdny – poświadczenie przestawia kierownik budowy lub osoba posiadająca uprawnienia budowlane w rozumieniu ustawy prawo budowlane. Powinno zawierać:
    • Lokalizację części konstrukcyjna – budowlanej której dotyczy,
    • Informację o urządzeniu, któremu jest dedykowana,
    • Przywołanie wymagań odniesienia wytwórcy lub projektu budowlanego,
    • Stwierdzenie, że wykonanie jest zgodne z powyższymi wymaganiami oraz sztuką budowlaną.

Wymagana dokumentacja podczas eksploatacji UTB  – suwnice, wciągniki, wciągarki, żurawie warsztatowe

Dla każdego urządzenia eksploatujący:

  1. Zakłada i przechowuje dziennik konserwacji.
  2. Rejestruje przebieg eksploatacji – zgodnie z wytycznymi instrukcji eksploatacji urządzenia.
  3. Zapewnia obsługę i konserwację – zgodnie z wytycznymi instrukcji eksploatacji urządzenia.
  4. Dla każdego UTB należy kontrolować poziom wykorzystania resursu! Odpowiednia, związana z tym dokumentacja musi znajdować się w książce urządzenia.

Przeglądy i konserwacje – terminy określone w rozporządzeniu

Jeśli instrukcja nie określa szczegółowych terminów prowadzenia przeglądów i konserwacji należy kierować się terminami określonymi w rozporządzeniu. W zależności od rodzaju urządzenia przegląd i konserwację należy wykonywać w przedziałach czasowych co:

  • 30 dni – zdecydowana większość urządzeń,
  • 60 dni,
  • 90 dni – na przykład urządzenia o wszystkich napędach ręcznych mechanizmów,
  • 180 dni.

Właściwą formę rejestracji powyższych czynności podaje zazwyczaj instrukcja eksploatacji.

Dokumentacja UTB – korzyści płynące z przykładnego podejścia

Należy przypomnieć, że każde urządzenie transportu bliskiego, niezależnie od typu, udźwigu czy formy dozoru technicznego jakiej podlega, bezsprzecznie, musi posiadać właściwą sobie dokumentację techniczną. W każdym przypadku dokumentacja UTB jest podstawą do bezpiecznej obsługi, przeglądów i konserwacji urządzeń. Samo posiadanie dokumentacji, należy podkreślić, nie wystarczy! Z Instrukcjami muszą zapoznać się operatorzy i konserwatorzy, służby odpowiedzialne za utrzymanie ruchu zakładów, oraz co ciekawe – o niektórych ustaleniach dokumentacji poinformowany powinien zostać w odpowiedniej chwili pion inwestycji w zakładzie.

Posiadanie kompletnej dokumentacji, dobrych instrukcji, listy części zamiennych i aktualnych schematów, niewątpliwie, usprawnia serwisowanie urządzeń w przypadku awarii, przyspiesza dostawę części zamiennych czy umożliwia prowadzenie zapobiegającej postojom gospodarki magazynowej części.

Pełna dokumentacja urządzenia jest także niezbędna, co bardzo ważne, w sytuacji wypadku przy pracy. Pomaga ustalić możliwe przyczyny wypadku i ustalić osoby odpowiedzialne za stan danej maszyny, a jednocześnie, wymagają je służby Państwowej Inspekcji Pracy, Dozoru Technicznego i inne.

Pozostaję do Państwa dyspozycji w przypadku pytań. Kontakt bezpośredni znajdą Państwa tutaj lub skorzystajcie Państwo z poniższego formularza.